امروزه شرکتهای بیمه گسترش یافتهاند به گونهای که تمام شرکتهای تجاری ملزم هستند، از خدمات بیمه برای کارمندان و کارکنان خود استفاده کنند. اما متاسفانه بسیاری از کارفرمایان از بخش حسابداری بیمه غافل میمانند. به همین دلیل قصد داریم در این مطلب شرکت اَزتا، برای شما موضوع حسابداری بیمه را به کامل توضیح دهیم.
تعریف حق بیمه
حق بیمه یک نوع قراردادی است که بین شرکت حسابداری بیمه و بیمهگذار انجام میگردد و در ازای آن شرکتهای بیمه موظفند در برابر حق بیمهای که بیمه شونده پرداخت میکند مزایایی را به وی ارائه دهند. بیمه کننده نیز مسئولیت مدیریت ریسکها را در این قسمت دارد. اما چیزی که اهمیت بالایی دارد، چگونگی ثبت بیمه در حسابداری است. در ادامه به فرآیند حسابداری بیمه خواهیم پرداخت.
حسابداری بیمه
در واقع منظور از حسابداری بیمه، آن بخشی از علم حسابداری است که در خصوص ثبتهای مربوط به بیمه انجام میشود. به این بخش حسابداری بیمه نیز گفته میشود. حسابداری یکی از بهترین فنون و دانش برای مدیریت مالی شرکتهای تجاری نیز میباشد. شاید بدانید که شرکتهای بیمه، یکی ثروتمندترین شرکتها در سطح جهان به شمار میآیند؛ بنابراین برای این شرکتهای عظیم و گسترده، انجام امور مالی و حسابداری امری بسیار ضروری است؛ بدین منظور در تمام نقل و انتقالات مالی، میزان سود، میزان سرمایه و … شفافیت و نظم قابل قبولی حاکم میشود.
تاریخچه حسابداری بیمه
قبل از سال 1930 تمام شرکتها کارهای مربوط به بیمه خود را انجام میدادند و در آن زمان به پیچیدگی امروزه نبود. اما با گذشت زمان و گسترش و پیشرفت کسبوکارها و همچنین گسترده شدن بیشتر علم حسابداری، این نیاز احساس شد که در مورد بحث حسابداری بیمه شرکتها یک بازنگردی ایجاد شود. در این زمان بود که سرمایهگزاران نیاز به یک سری صورتهای مالی برای آگاه شدن از شرکتها برای انجام تصمیمات لازم، نیاز داشتند. در نتیجه علم حسابداری در صنعت بیمه نیز به مرور زمان پیشرفت کرد تا به امروز.
حسابداری بیمه تامین اجتماعی
بیمه تامین اجتماعی یک نوع سازمان غیر دولتی است که موظف به پوشش اجباری بیمه کارگران، حقوقبگیران و پوشش اختیاری صاحبان حرفه و مشاغل دولتی و آزاد، است. این سازمان از قدیمیترین و بزرگترین سازمان تامین اجتماعی و درمانی در ایران است که متعلق به بیمه شدگان است. از مزایای این سازمان میتوان بیمههای درمانی، بیمه حوادث و بیمه آتش سوزی نام برد.
حسابداری بیمه تامین اجتماعی نیز وظیفه رسیدگی به حسابهای افراد بیمه شده در این سازمان را دارد.
حسابرسی بیمه تامین اجتماعی
حسابرس وظیفه رسیدگی به عملکرد بخش حسابداری را دارد؛ به همین ترتیب در حسابرسی بیمه تامین اجتماعی نیز رسیدگی کامل به تمام سندها مدارک کارفرمایان در دفاتر قانونی شرکتها صورت میگیرد. یکی از موارد با اهمیت در حسابرسی بیمه تامین اجتماعی در حسابداری بیمه، رسیدگی به سندهای مالی کارگاهها که با حسابهای هزینهای تطابق دارند، مورد بررسی قرار میگیرند تا از اینکه کارفرما به طور کامل بیمه کارمندان خود را پرداخته است، اطمینان حاصل کنند.
ماده 28 و 38 قانون تامین اجتماعی و نقش آن در حسابرسی بیمه
دو ماده 28 و 38 قانون تامین اجتماعی، تشکیل دهنده پایه اصلی حسابرسی بیمه هستند. ماده 28 قانون تامین اجتماعی منابع درآمد سازمان را مورد بررسی، محاسبه و مشخص میکند. میزان حق بیمه، 30 درصد از حقوق است که 7 درصد آن به عهده بیمه شده و 20 درصد آن به عهده کارفرما تامین میشود. 3 درصد باقی مانده را دولت پرداخت میکند.
در ماده 38 انون تامین اجتماعی تمام کارفرمایاینی که تحت عضویت سازمان تامین اجتمعی هستند موظفند کارکنانر خورد را بیمه کرده و همچنین نیروهای پروژههای مناقصهای و قراردادی را نیز بیمه کنند. دستاورد کار حسابرسی در بیمه، شامل رعایت حقوق بیمهای کراکنان کارگاهها توسط کارفرمایان و اطمینان از اجرای قوانین تامین اجتماعی، است.
وظایف حسابدار بیمه
هر حسابداری در هر سازمانی که وارد میشود، دارای وظایفی است. وظیفه یک حسابدار در سازمانهای بیمه شامل
- محاسبه میزان هزینه، درآمد، سود و حتی زیان
- صدور بیمه نامه
- دستور پرداخت هزینه خسارت
نحوه ثبت بیمه در حسابداری
در تمام فرآیندهای حسابداری، ثبت وجود دارد. در حسابداری بیمه نیز فرآیند ثبت بیمه نیز وجود دارد. در این قسمت مطلب میخواهیم مراحل ثبت بیمه در حسابداری بیمه را برای شما شرح دهیم:
ثبت سند حسابداری خرید بیمه
میزان پیش پرداخت، ارزش افزوده خرید، نام بستانکاران و شرکتها باید به صورت کامل در این مرحله مشخص گردد.
ثبت سند پرداخت مبلغ بیمه
در این مرحله تمام هزینهها، با جزئیات کامل و به طور شفاف، مشخص میشوند.
ثبت سند بیمه منقضی شده در پایان سال مالی
حسابداری بیمه ایران
بیمه ایران، اولین و بزرگترین شرکت بیمه در ایران و نیز تنها شرکت دولتی در زمینه بیمه است که سهام آن کاملاً در اختیار دولت ایران است. حسابداری در این سازمان دولتی نیز، درست همانند دیگر سازمانهای بیمه است که به قوانین خاص بیمه پایبند هستند. در حال حاضر حسابداری بیمه ایران حق بیمه دولت را که سه درصد دستمزد ناخالص است در حقوق و مزایای کل کشور در نظر میگیرد و به حساب تامین اجتماعی واریز میکند.
حسابداری بیمه پیمانکاری
حسابداری بیمه پیمانکاری نیز همانند حسابداری در بیمه ایران و تامین اجتماعی است. طلب حق بیمه سازمن تامین اجتماعی از موسسهها جزو مطالبههای ممتاز محسوب میشود؛ این مورد بدین معناست که سازمان تامین احتماعی برای طلب حق بیمه خود نسبت به بقیه طلبکاران و موسسهها، اولویت دارد. در نتیجه، با وجود چندین سازمان مطالبهگر، سازمان تامین اجتماعی، همیشه اولین سازمانی است که باید حق بیمه آن پرداخت شود و سپس نوبت به سایر موسسهها میرسد.
حسابداری بیمه بیکاری
براساس ماده 3 قانون بیمه بیکاری، این بیمه جزء حمایتهای سازمان تامین اجتماعی است که در نتیجه بیمه شدگان طبق قانون و مقررات بیکار محسوب میشوند و حق بیمه دریافت میکنند. این قانون از بیمه، برای افرادی که به طور ناگهانی و غیر مترقبه بیکار میشوند، در صورتی که این افراد آماده به کار هستند، بیمه بیکاری به کمک آنها خواهد آمد. اما نکته حائز اهمیت این است که بیمه بیکاری، موقتی است.
بیمه کوثر
بیمه کوثر با پشتوانه از نیروی مسلح جمهوری اسلامی، خدمات بیمه نیز مانند دیگر شرکتها، ارائه میکند. شرکت بیمه کوثر، از تمامی قوانین سازمان تامین اجتماعی تبعیت میکند؛ بنابراین تمامی پرداختها و دریافتهای حق بیمه خود را براساس قوانین بیمه انجام میدهد.
نرم افزار حسابداری بیمه
نرم افزارهای حسابداری، یکی از بهترین ابزارهای هر حسابداری میباشد که به گونهای که بدون آن بسیاری از حسابداران، دچار مشکل میشوند. با استفاده از نرم افزارهای حسابداری، ثبت اسناد و مدیریت حسابها به راحتی انجام میشوند و همچنین مدیریت اقساط وام و نیز اقساط بیمه را میتوان مدیریت کرد.